CEZA KANUNUNUN UYGULANMASI
Ceza Kanunun uygulanmasını Yer, Zaman ve Kişibakımından uygulama olarak üçe ana başlık altında inceleyebiliriz.
Suç Ne Zaman İşlenmiş Sayılır
Suçunişlendiği zaman, o fiile uygulanacak kanunun hangisi olduğunu
tespit açısındanönem arz eder. Genelde Türk ceza hukuku uygulamasında suçunişlendiği an HAREKETİN
YAPILDIĞI ZAMAN olarak kabul edilmektedir. Çünkü,kamu düzeni suç sayılan
haraketin yapıldığı anda bozulmuştur. Suçun hareketinyapıldığı anda
işlendiği kuralının, zincirleme suçlar ve kesintisiz suçlarbakımından
istisnaları vardır. ( Bkz. Aşağıda. Ceza Muhakemesinde YerBakımından
Yetki )
A- ZAMANBAKIMINDAN UYGULAMA
Kural: Kişi suç işlediğinde yürürlükte olanyasanın DERHAL uygulanmasıdır.
Kişinin hareketigerçekleştirdiği anda yürürlükteki yasa hükümlerine
göre eylem suç teşkiletmiyorsa kişiye ceza verilmez. Sonradan çıkan bir
kanun kişinin eylemini suçyapsa daha bu durum kişinin aleyhine olduğu
için kişi hakkında uygulanamaz. ( Aleyhe Kanunun geçmişe yürümesi yasağı
)
İstisna: Suç işledikten sonra yürürlüğe giren yasa hükümleri failin
lehine iseyasa geçmişe yürür ve fail bu hükümlerden yararlanır.
LEHE OLAN YASA NASIL BELİRLENİR:
- Bir eylemi suç olmaktan çıkaran yasa lehedir ( Örneğin yasa kullanmahırsızlığını suç olmaktan çıkarırsa bu failin lehinedir )
- Suçun oluşmasına ek koşullar bağlayarak zorlaştıran yasalehedir. (
Örn. Suçu özel kast ileişlenebilir hale getiren, ya da yargılama için
bir makamdan izin alınmasışartını getiren yasa lehedir. )
- Resen kovuşturulan suçu Takibi Şikayete Bağlı Halegetiren yasa lehedir.
- Zamanaşımı süresini kısaltan yasa lehedir.
- Yaptırım olarak adli para cezası öngören yasa lehedir. ( İlk yasa
hapis cezası sonradan yürürlüğe girenyasa sadece adli para cezası
öngörüyorsa lehedir. )
- Tür ve miktar olarak daha az ceza öngören yasa lehedir. ( Süreli
hapis cezası öngören yasa müebbet hapiscezasına göre lehedir. Yine
müebbet hapis cezası öngören yasa ağırlaştırılmışmüebbet cezası öngören
yasaya göre lehedir. )
- Her iki yasa da sabit ceza öngörüyorsa daha az cezaöngören yasa
lehedir. Örneğin, ilkyasa 3 yıl hapis cezası öngörüyor sonraki yasa da 2
yıl öngörüyorsa sonradanyürürlüğe giren yasa lehedir.
- Her iki yasada aralıklı ( hakime takdir yetkisitanıyan ) bir ceza öngörmüş ise üçihtimal vardır:
1- Üst sınırlaraynı fakat alt sınırlar farklı ise;
alt sınırı daha az
olan yasa lehedir. Örneğin İlk yasa 2 yıldan 5 yıla hapiscezası
öngörmekte iken sonradan yürürlüğe giren yasa 1 yıldan 5 yıla
hapiscezası öngörüyorsa ikinci yasa lehedir, çünkü alt sınırı daha
azdır.
2- Alt sınırlarıaynı fakat üst sınırları farklı ise;üst sınırı daha
az olan yasa lehedir.Örneğin ilk yasa 3 yıldan 8 yıla kadarhapis cezası
öngörmekte iken sonradan yürürlüğe giren yasa 3 yıldan 7 yılakadar hapis
cezası öngörüyor ise sonradana yürürlüğe giren yasa üst sınırolarak
daha az hapis cezası öngördüğü için lehedir.
3- Alt ve üstsınırlar farklı ise;
önceki vesonraki yasa bir bütün
halinde olayaAYRI AYRI uygulanarak lehe olan yasa tespit edilmeye
çalışılır. Bu şekildelehe olan yasa tespit edilip o yasa olaya
uygulanır. Bir yasanın sadece leheolan hükümleri olaya uygulanamaz.
İnfazRejimine ve Güvenlik Tedbirlerine İlişkin Yasaların Zaman BakımındanUygulanması
İnfaz rejimine ilişkin yasalar kuralolarak, failin lehine ya da
aleyhine olup olmadığına bakılmaksızın hemenuygulanır ( derhal uygulama
ilkesi ). Örneğin mahkumlara günde 3 saat kitapokuma şartı getiren bir
infaz yasası mahkumların aleyhine bile olsa derhaluygulanır. Ancak üç
halde hükümlününaleyhine hükümler içeren yasa uygulanmaz:
- Hapis Cezasının Ertelenmesi
- Koşullu Salıverme.
- Tekerrür.
Bu haller İnfaz Kanunu uyarınca hükümlünün kişiözgürlüğünü doğrudan
etkileyen ( cezanın infaz süresini veya şartlarını artıran/azaltan )
derhaluygulama ilkesinin istisnalarıdır. Bu durumlarda ancak failin
lehine ise yasahükümleri uygulanabilir. Aleyhine ise uygulanamaz. Aleyhe
kanun geçmişe yürümezyasağı bu hallerde geçerlidir.
Güvenliktedbirlerinde; TEKERRÜR HARİÇ ( tekerrür de cezanın infazını etkiler ) derhaluygulama ilkesi geçerlidir.
Geçici veSüreli Kanunların Zaman Bakımından Uygulanması
Geçici ceza yasaları, belli dönemlerde yürürlükte olan ceza yasalarıdır.
Süreli ceza yasaları ise yürürlüktekalacakları zaman açıkça düzenlenmiş olan yasalardır. OHAL yasaları süreli cezayasalarıdır.
Geçici ve süreli yasalar bakımından ileriyeyürüme ilkesi geçerlidir.
Yani yasaların geçerli olduğu dönem içerisindesuç işleyen fail; yasanın
yürürlükte olduğu süre geçtikten sonra da yine geçicive süreli yasa
hükümlerine göre yargılanacaktır.
Geçicive süreli yasalar bakımından sadece ZAMANAŞIMI hükümlerinde
LEHE KANUN geçmişeyürür. Zamanaşımı dışında geçici ve süreli ceza
yasalarında lehe kanunungeçmişe yürümesi kabul edilmemiştir.
YargılamaHukuku Yasalarının Zaman Bakımından Uygulanması
5237Sayılı Türk Ceza Kanununa göre; Ceza Muhakemesi ve güvenlik
tedbirlerineilişkin kurallar failin lehine veya aleyhine olup olmadığına
bakılmaksızın DERHAL UYGULANIR.
hareketin yapılmasıyla sonuç da
gerçekleşir ( ani suçlar) ve böylece hareketin yapıldığı zaman suç
işlendiği zaman olarak göz önünealınır ve her hangi bir sorun ortaya
çıkmaz. Ancak sonucun yani neticeninhareketin yapılmasından sonra
meydana gelmesi halinde ( mesafe suçları )suçun hareketin yapıldığı anda
mı yoksa neticenin meydana geldiği anda mıişlendiği konusunda bir
çelişki ortaya çıkar.
Ak Blog SEO
4349759590016280108Ak Blog SEO - Google SEO Eğitimleri Dokümanları
En çok okunanlar
Kategoriler
https://www.akblog.net www.akblog.net
akblog.net
0 Yorum
AK Blog SEO
Read. Think. Exercise (Oku. Düşün. Uygula.)