Milletvekili sayısı artıyor: 550 olan milletvekili sayısı 600’e çıkarılıyor.
Seçilme yaşı düşüyor: Daha önce 25 olan seçilme yaşı, yeni sistemde 18’e düşecek. 18 yaşında Meclis’e girenler askerlikten muaf tutulacak.
Seçimlerin yapılması: Teklife göre, Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri aynı anda 5 yılda bir yapılacak.
Yasalar nasıl çıkarılacak: Yasama görevi Meclis’te olacak. Milletvekillerinin sunacakları teklifin kabul edilmesi durumunda Cumhurbaşkanı’nın onayına sunulacak. Bunun yanında OHAL, af, para basmak, savaş yetkisi ve milletler arası anlaşmaları onaylamak da bulunuyor.
Denetim yetkisi: Meclis araştırması, genel görüşme, meclis soruşturması ve yazılı soru önergeleriyle denetim yolu açık olacak.
Cumhurbaşkanının seçimi: Cumhurbaşkanı halk tarafından seçilirken, görev süresi milletvekilleri gibi 5 yılla sınırlı olacak. Seçilen Cumhurbaşkanı iki defa görev yapabilecek. Bunun yanında 100 bin seçmen ve en az yüzde 5 oya sahip siyasi partiler aday gösterebilecek. İlk turda seçim yapılamazsa, ikinci pazar günü seçim yenilenecek.
Cumhurbaşkanı’nın görev ve yetkileri: Anayasa değişikliğiyle hükümet etme sistemi değişiyor. Cumhurbaşkanı devletin başı görevini üstleniyor. Halk oylamasında sunulan metinle “başbakanlık” kalkıyor, görev ve yetkileri cumhurbaşkanına geçiyor. Cumhurbaşkanı kanunları onaylama, Meclis’e geri gönderme ya da Anayasa Mahkemesi’ne gönderme hakkına devam ediyor. Cumhurbaşkanı, yardımcılarını ve bakanları atama yetkisine sahip olurken, “başbakan”lık makamı lağvediliyor. Bunun dışında Cumhurbaşkanı üst kademe kamu yöneticilerini atama ve görevden alma ile diplomat görevlendirme yetkisine sahip oluyor. Cumhurbaşkanının “Başkomutanlık” sıfatı devam edecek. Yürütme yetkisine ilişkin kararname çıkarabilecek. Ancak Anayasa’da yer alan konularda kararname çıkaramayacak.
Cumhurbaşkanı’nın yargılanması: Madde, Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılmasını öngörüyor. Meclis, önergeyi en geç 1 ay içinde görüşüp, üye tam sayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verecek. Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclis'teki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak 15 kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılacak. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığı'na sunacak. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilecek.
Cumhurbaşkanının yardımcıları ve vekaleti: Cumhurbaşkanı için yardımcı sınırlaması bulunmuyor. Bunun dışında Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması durumunda 45 gün içerisinde seçim yapılacak. Cumhurbaşkanı’na, Cumhurbaşkanının atayacağı yardımcısı vekalet edecek ve yetkilerini kullanabilecek.
Seçimler: Meclis üye tam sayısının 5’te 3 çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. Cumhurbaşkanlığı ile milletvekili seçimleri birlikte yapılacak. Bunun yanında Cumhurbaşkanı da seçimlerin yenilenmesi kararını alabilecek.
OHAL durumu: Cumhurbaşkanı ayaklanma, savaş hali, afet, salgın gibi olaylarda 6 ayı geçmemek üzere OHAL ilan edebilecek. Meclis gerekli gördüğü takdirde OHAL süresini kısaltabilecek, uzatabilecek veya kaldırabilecek. Cumhurbaşkanı savaş halleri dışında 4 ayı geçmemek koşuluyla OHAL’i uzatabilecek. OHAL döneminde çıkarılan kararnameler 3 ay içerisinde Meclis’te görüşülecek, aksi takdirde yürürlükten kalkacak.
Askeri yargı kalkıyor: Yargıda birlik için askeri mahkemeler kaldırılarak, görev ve yetkileri sivil mahkemelere devrediliyor. Ancak savaş durumunda askeri mahkemeler sadece askeri suçları yargılamak için kurulabilecek.
HSYK’da isim değişikliği ve mahkemeler: Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun ismindeki “yüksek” ibaresi kaldırılıyor. 13 üyeli HSK’nın Adalet Bakanı ve Müsteşarı doğal üye olacak. Bunun dışında 4 üyesi birinci sınıf hakim ve savcılar arasından Cumhurbaşkanınca, 3 üyesi Yargıtay, bir üyesi Danıştay, 3 üyesi yüksek öğretim kurumları ile avukatlar arasından Meclis tarafından seçilecek.
Bütçe yapma hakkı: Cumhurbaşkanının tek kanun yapma hakkı bütçe üzerine olacak. Cumhurbaşkanı mali yılbaşından 75 gün önce Meclise bütçeyi sunmak zorunda. Meclis’in onaylaması durumunda yürürlüğe girecek kanunun onaylanmaması durumunda ise geçici bütçe yapılacak.
Sıkıyönetim kalkıyor: “Sıkıyönetim” ibaresi kalkarken, Bakanlar Kurulu yetkileri Cumhurbaşkanı’na devrediliyor. “Başbakan” ifadeleri “Cumhurbaşkanı Yardımcıları” ifadesi şeklinde değiştirilecek.
Son madde: Halk oylamasında evet çıkması durumunda, yasalardaki ilgili maddelerin de düzenlenmesi hükmü getiriliyor.
Sponsor Bağlantılar - Reklam
İstanbul merkezimiz, Ankara emanetimiz, Kudüs hedefimiz, Mekke istikametimiz, Medine şehri ise vefamızdır.
YanıtlaSil