Ceza Hukuku Suçun Manevi Unsuru

MANEVİ UNSUR 

Manevi unsur, işlenin fiil ile fail arasındakipsikolojik bağdır. Bu bağ kurulmadan suçun varlığından söz edilemez. Fail ile eylem arasında kanunda sayılan,kast, olası kast, bilinçli taksir ve taksir şeklinde ortaya çıkan psikolojikbağlardan birisi yok ise fail bu eylemden dolayı kınanamaz ve cezalandırılamaz. 

Eğer bu fail bakımından bupsikolojik bağlardan bir tanesi var ise bu halde failin ceza sorumluluğununolabilmesi ve kınanabilmesi için kusur yeteneği ( isnad kabiliyeti ) olupolmadığına bakmak gerekir. 

Örn. Kasten bir başkasını öldüren kişi öldürme suçunuişlemiştir ve cezalandırılır. Ancak öldürme suçunu 5 yaşındaki bir çocukişlemiş ise eylem hukuka aykırıdır, suçtur fakat 5 yaşındaki çocuğun kusuryeteneği olmadığı için çocuk kınanamaz ve cezalandırılamaz. 



Genel Olarak KAST ve TAKSİR 

Cezakanununda ASIL OLAN KAST tır. Kasten işlenen suçların cezalandırılmasıkuraldır. TAKSİR İSTİSNAİ BİR DÜZENLEMEDİR. Eğer bir suçun taksirli halikanunda düzenlenmemiş ise faile bu suçtan dolayı ceza verilmez. 

Örn:Mala zarar verme suçu, insan ticareti suçu, resmi evrakta sahtekarlık suçu gibisuçların taksirle işlendiği halde cezalandırılması söz konusu değildir. Çünkükanunda taksirli mala zarar verme, taksirli insan ticareti, taksirli evraktasahtekarlık suçu düzenlenmemiştir. 

Ancak taksirle yaralama, taksirle öldürmekanunda düzenlendiği için taksirle ölüm ya da yaralanmaya sebep olunmuş isefail sorumludur ve faile bu maddeler kapsamında ceza verilir. 


1- KAST 

Suçunoluşması kastın varlığına bağlıdır. Kast bir suçun kanuni tanımından yer alanunsurların bilerek ve isteyerek gerçekleştirilmesidir. Kanunda iki tür kastdüzenlenmiştir. 

- Kast: Suçun kanunitanımındaki maddî unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir. 

Örn: A öldürmek maksadı ile B ye ateş etmiş ve B nin ölümüne neden olmuşise bu durumda hareketi bilerek yapmıştır. Hareketin sonucunu da bilmekte veistemektedir. A, kasten hareket etmiştir. 

- Olası Kast: suçun kanuni tanımında yer alan unsurlardan birininsomut olayda gerçekleşebileceği öngörülmesine rağmen, kişi fiiliişlemektedir. Diğer bir deyişle, fail unsurların meydana gelmesini kabullenmektedir.Bu hâlde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasınıgerektiren suçlarda müebbet hapis cezasına, müebbet hapis cezasını gerektirensuçlarda yirmi yıldan yirmibeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur; diğersuçlarda ise temel ceza üçte birden yarısına kadar indirilir. 

Olası Kast failin netice bakımından OLURSA OLSUN dediği ve neticeyikabullendiği kasttır. Fail neticeyi görecek ve neticeyi KABULLENEREK EYLEMEDEVAM EDECEKTİR. 

OLASI KAST GENEL BİR İNDİRİMNEDENİDİR. Olası kast ile işlenen suçlarda, kasıtlı suça nazaran daha az cezaverilir. 

Örn. Yolda seyreden bir otobüs sürücüsü, trafik lambasının kendisine kırmızıyanmasına rağmen, kavşakta durmadan geçmek ister; ancak kendilerine yeşil ışıkyanan kavşaktan geçmekte olan yayalara çarpar ve bunlardan bir veya birkaçınınölümüne veya yaralanmasına neden olur. Trafiklambası kendisine kırmızı yanan sürücü, yaya geçidinden her an birileriningeçtiğini görmüş; fakat, buna rağmen kavşakta durmamış ve yoluna devametmiştir. Bu durumda otobüs sürücüsü, meydana gelen ölüm veya yaralama neticele­riningerçekleşebileceğini öngörerek, bunları kabullenmiştir. 

Örn. Düğün evinde törene katılanların tabancaları ile odanın tavanına doğruardı ardına ateş ettikleri sırada, bir kişinin aldığı alkolün de etkisi ileelinin seyrini kaybetmesi sonucu, yere paralel olarak yaptığı atışlardan birtanesinden çıkan kurşun, törene katılanlardan birinin alnına isabet ederekölümüne neden olur. Bu örnek olayda kişiyaptığı atışlardan çıkan kurşunların orada bulunan herhangi birine isabetedebileceğini öngörmüş; fakat, buna rağmen silâhıyla atışa devam etmiştir.Burada da fail silâhıyla ateş ederken ortaya çıkacak yaralama veya ölümneticelerini kabullenmiştir. 

Örn: Hasmına ateş ederken onun yanındakiarkadaşını da gördüğü ve ona da isabet edeceğini öngördüğü halde DEĞERSE DEĞSİN( OLURSA OLSUN ) diyerek silahını ateşleyen kimsenin kastı OLASI KAST tır. 

Failin öngördüğü veya kabullendiğineticenin gerçekleşmesi bir ihtimal değil de, gerçekleşeceği kesin ise KASTvardır. 

Örn. Düşmanını öldürmek için bindiği uçağapatlayıcı madde yerleştiren kimse, gerçekte bir kişiyi öldürmek istemektedir.Ancak diğer kimselerin de bu kişinin ölümü ile birlikte öleceği KESİN olduğuiçin bu durumda olası kast değil KAST vardır.