Ceza Hukukunda Suç Genel Teorisi

Ceza Hukukunda Suç Genel Teorisi

SUÇ GENEL TEORİSİ
SUÇ:
Kanunun, karşılığında bir ceza yaptırımı öngördüğüfiillere suç adı verilir. Suçun belli başlı unsurları vardır. Bunlar, TİPİKLİK, MADDİ UNSURLAR ( Fail, mağdur,hareket, konu, netice, illiyet bağı ), Manevi UNSURLAR ( fail ile fiilarasındaki psikolojik bağ ), HUKUKA AYKIRILIK.
ceza hukuku, Ceza Hukukunda Suç Genel Teorisi, genel suç teorisi, Hukuk, Kpss Hukuk, 
SUÇUN UNSURLARI
1- TİPİKLİK
2- MADDİUNSURLAR
3- MANEVİUNSURLAR
4- HUKUKAAYKIRILIK

1- TİPİKLİK
Bir fiilin suç teşkil edebilmesi için öncelikle, dış alemde değişiklikmeydana getiren fiilin, ceza kanunundaki tarife yani model veya tipe uygunolması zorunludur. Suç ve cezada kanunilik ilkesinin getirdiği temel güvenceler; belirlilik,kıyas yasağı, aleyhe kanunun geçmişe yürümesi yasağıdır. (Suçluların MagnaChartası)



Tipiklik(kanunilik) ilkesinin doğal bir sonucu olarak, failin eylemi kanunda yazılıolan suç tiplerinde yer alan özellikleri taşımıyor ise fail bu eylemden dolayıcezalandırılamaz. Hiç kimse kanunun açıkça suç saymadığı bir fiilden dolayıcezalandırılamaz. ( TCK m. 2) Bu sebeple toplumsal hayatı düzenleyen örf adet, din,ahlak kuralları bir eylemi kötü ve kabul edilemez olarak kabul etse de, kanundao eylem suç olarak tanımlanmadıkça faile ceza verilemez.

2- MADDİ UNSURLAR

Suçun maddi unsurları, HAREKET (FİİL), NETİCE, İLLİYET BAĞI, FAİL, MAĞDUR, KONU olarak bölümlereayrılabilir.

A- HAREKET(FİİL)

Fiil, insanın dış dünyaya yansıyan ihmali ya da icraibir davranışıyla gerçekleştirilir. İnsanla bağlantısı olmayan tabiat olaylarısuç olgusunu ilgilendirmez. Fiil ceza hukuku anlamında HAREKET olaraktanımlanmıştır. Hareket iki şekildeortaya çıkabilir, bir şeyi YAPMAK ( vurmak, öldürmek vs. ) veya YAPMAMAK (doktorun hastaya müdahale etmemesi ).


HAREKETE GÖRE SUÇLARIN SINIFLANDIRILMASI

İcrai Suçlar – İhmali Suçlar:

Hukuki açıdan yapma biçiminde işlenebilen yani mutlakaicrai eylemlerle işlenebilen suçlara icraisuçlar denir. İcrai suçlar yapılmaması gereken hareketlerin yapılmasışeklinde ortaya çıkar. Bir kimseye ateş edilmesi, bir kişiye yumruk atılması,zehir verilmesi gibi hareketler yapılmaması gereken hareketlerdir. Çünkü insanöldürmek ve bedenine acı vermek hukuk tarafından yasaklanmıştır.

Hukuki açıdan yapmama şeklindeki hareketlerle işlenensuçlara da ihmali suçlar adıverilmektedir. Kanun koyucu hekimlere hastalara müdahale etme göreviyüklemişken bir hekimin hastaya müdahale etmemesinde icrai bir eylemi yoktur.Ancak kanunun öngördüğü hareketi yapması gerekirken ( müdahale ) yapmamıştır.Örn. Hemşirenin hastanın ilacını vermemesi gibi. İhmali suçlarda dış dünyaya yansıyan bir hareket olmadığı için butür suçlara teşebbüs mümkün değildir.

Gerçekte icrai hareketlerleişlenebilen bir suçun olumsuz bir hareketle (ihmali hareketle ) işlenmesine ihmal suretiyle icra suçudenilmektedir. Bu tür suçlar icrai hareketlerle işlenen suçlardır.İhmal suretiyle icra suçuna teşebbüs mümkündür.

Örn:Cerrah A acil serviste gece nöbetindeyken ağır yaralı olarak getirilen K yamüdahale etmemiş ve K erken müdahale edilmediği için ölmüştür. Bu durumdakasten öldürme suçu gerçekte icrai hareketlerle işlenebilen bir suç iken buolayda ihmali bir hareketle işlenmiştir. İhmal suretiyle icra suçu vardır (Kasten ihmali davranışla öldürme suçu T.C.K m. 83 )

Örn:Hastaların ilaçlarını saatinde vermesi gereken Hemşire H hastaların ilaçlarınıvermemiş ve hastaları sağlığı bu nedenle bozulmuştur. Hemşire H ilaçlarıvermesi gerekirken vermemiştir. Bu durumda eğer hastalar ilaç verilmediği içinölmüş ise öldürme suçu, rahatsızlıkları artmış ise bu halde de yaralama suçusöz konusu olacaktır. Bu suçlar gerçekte icrai hareketlerle işlenebilirkensomut olayda ihmali hareketle işlenmiştir. ( Kasten ihmali davranışla yaralamasuçu )

Örn.Polis memurları bir şahsın eşini bıçakladıklarını görmelerin rağmen olayamüdahale etmiyorlar ise burada ihmali bir hareket söz konusudur.

Kişinin bir hareketi yapmayükümlülüğü (garantörlük) üç kaynaktan doğabilir. Bunlar: Kanun, sözleşme ve ön gelen tehlikeli eylem.

Polisveya doktorun kanunun emrettiği hareketi yapmaması (kanun), cankurtaranın sudaboğulma vakalarına müdahale etmemesi (sözleşme), sürücünün çarpmış olduğuyaralıyı kaderine terk etmesi (ön gelen tehlikeli eylem).

Suçun oluşması için aynı hareketinbelli sayıda yinelenmesinin arandığı suç tipine İTİYADİ SUÇ adı verilir. İtiyadı suçlar itiyadın varlığınıgösteren son hareketin yapıldığı anda tamamlanır.

T.C.K m. 6/h ye göre: İtiyadisuçlu deyiminden; kasıtlı bir suçuntemel şeklini ya da daha ağır veya daha az cezayı gerektiren niteliklişekillerini bir yıl içinde vefarklı zamanlarda ikiden fazla işleyen kişianlaşılır.

Bağlı Hareketli Suç:

Suçun oluşması için iki hareketin birlikte yapılması gerekiyor ise bağlı hareketli suç vardır.

Örn: Dolandırıcılık için başkasınınmalvarlığına zarar verilmiş olacak ve bu zarar hileli hareketlerle (karşıdakini aldatıcı ) verilmiş olacak. Bu şekilde işlenirse bağlıhareketli suç söz konusudur. Aksi halde dolandırıcılık suçu oluşmaz.

Örn: Atom enerjisini serbest bırakarak patlamaya yol açmak suçu. Bu suçta atomenerjisi serbest bırakılmış olacak VE bu suretle patlama gerçekleşmiş olacak.Bu iki hareket bir birine bağlıdır.

Serbest Hareketli Suç:

Suçun oluşması için yasada her hangi bir hareketbelirtilmemiş ise suç her türlü hareket ile işlenebilir. Bu tür suçlara serbest hareketli suç adı verilir.

Örn: Öldürme ve yaralama suçları her türlü hareket ile işlenebilir. Kanunbir hareket biçimi öngörmemiştir. Öldürme ve yaralama sonucunu doğuran hertürlü hareket suç sayılmıştır. Bu suçlar için önemli olan, kanun koyucununaramış olduğu neticenin gerçekleşip gerçekleşmediğidir.


Tek Hareketli Suç- Çok hareketli Suç- SeçimlikHareketli Suç

1- Suçun oluşması için bir tek hareket yeterliise tek hareketli suç vardır.

Örn: Yalan yere yemin etmek, yalan tanıklık.

Örn: Hırsızlık, hakaret vs. tek hareketli suçtur. Burada hareketin tekliğinden anlaşılması gereken sayı olarak değilHUKUKSAL OLARAK TEKLİKTİR. Bazen hareket doğal olarak çoktur fakatHUKUKEN TEK KABUL EDİLİR. Örneğin öldürme on bıçak darbesiyle işlenebilir.Ancak bu suç tek bir bıçak darbesiyle de işlenebilen bir suç tipidir. Önemliolan hareketin hukuki olarak tek bir hareket olmasıdır. Örn. Failin bir eve girip orada bulunan, cep telefonu, saat vealtınları alması eyleminde birden çok hareket vardır ( doğal olarak ) ancak bueylem hukuken tek bir eylemdir ve tek bir hırsızlık suçu söz konusudur.

2- Suçun oluşması için birden çokharekete ihtiyaç var ise bu durumda çok hareketli suç vardır. Bağlı hareketlisuçlar da çok hareketli suç kapsamındadır.

Örn: Özel belgede sahtecilik suçu için; özel belge sahte olarak düzenlenecek ve bu sahte belge kullanılmış olacak. Sahte belge kullanılmamışsa suçoluşmayacaktır. (T.C.K m. 207-1)

Örn: Bir başkasını, kendisinin veya yakınınınhayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırıgerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zararauğratacağından bahisle tehdit ederekveya cebir kullanarak birmalı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılmak.(Yağma Suçu)

3- Suçunoluşması için KANUNDA SAYILAN HAREKETLERDEN BİRİSİNİ YAPMAK YETERLİ İSESEÇİMLİK HAREKETLİ SUÇ söz konusudur.

Örn: Suç işlemek amacıyla örgüt kurmak veyayönetmek.

Örn: Kişiler arasındaki alenî olmayan konuşmaları,taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazıile kaydeden kişi, iki aydan altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenilmesi, kayda alınması suçu )

Örn: Başkasının taşınır veya taşınmaz malınıkısmen veya tamamen yıkan, tahrip eden,yok eden, bozan, kullanılamaz hâle getiren veya kirleten kişi… ( Mala zararverme suçu )

Örneğin: Başkasına ait olup da,muhafaza etmek veya belirli bir şekilde kullanmak üzere zilyedliği kendisinedevredilmiş olan mal üzerinde, kendisinin veya başkasının yararına olarak,zilyedliğin devri amacı dışında tasarrufta bulunan veya bu devirolgusunu inkar eden kişi… ( Güveni Kötüye Kullanmak- Emniyeti SuistimalSuçu ) Bu suçta fail, malda devir i inkar etmiş ve aynı zamanda da bu malısatmış olur ise iki seçimlik hareketi de işlemiş olacaktır. Ancak sadece birsuç oluşur.

B-NETİCE ( SONUÇ )

Hareketin ortaya çıkması ilemeydana gelen sonuca netice denir. Örneğinkasten öldürme fiilinde, kişinin bedenine bıçak saplamak hareket, bu hareketinsonucu olarak mağdurun ölmesi ise neticedir.

Netice bazen hareket ile aynı anda meydana gelir iken,bazen de hareketten az veya çok bir zaman sonra meydana gelir.

Neticenin meydana geldiği zaman birçok açıdanönemlidir. (kanunun zaman bakımından uygulanması- yetkili mahkeme vs.)

Bazı hallerde her bir netice ayrı bir suç sayılırken,bazı durumlarda birden çok netice tek bir suç olarak kabul edilir.

Her Neticenin Bir Suç Sayıldığı Haller

Ani Suç- Mesafe Suçu

Ceza kanununda tanımlanan hareketten doğan neticederhal sona ermiş ise ANİ SUÇ tan (neticesi harekete bitişikşuç) söz edilir. Netice tamamlandığı anda suç da sona ermiştir.

Örn: Hakaretsuçu ani suçtur. Hareket ve netice bitişiktir. Hakaret içeren söz ağızdançıktığı andan netice meydana gelir.

Örn: Kastenöldürme suçu. Ölüm neticesi gerçekleştiği anda suç da sona ermiş olur.

Anisuçlardan bir kısmının hareketi neticesine birleşik olduğu için teşebbüseelverişli değildir. (Örn. Hakaret)

Suçun tamamlanması(oluşması) ile SONA ERMESİ aynı anlama gelmez. !!!

Kanunda sayılan suçoluşturan hareket ile netice arasında bir mesafe bunuyor ise bu halde mesafesuçu söz konusudur.

Mesafe suçu teşebbüse elverişlidir. Çünkü kural olarakteşebbüs, mesafe suçlarına söz konusuolabilir.

Kesintisiz Suç (Mütemadi Suç)

Neticenin belirli bir süre devam ettiği suça KESİNTİSİZ SUÇ adı verilir. Bu suçtipinde hukuksal ihlal hemen sona ermeyip belirli bir süre devam etmektedir.Kesintisiz suçta, SUÇUN DEVAM ETMESİ söz konusudur.

Kesintisiz suçta, suçun tamamlanması ile sona ermesifarklı zamanlarda meydana gelmektedir.

Örn: Kişihürriyetinden yoksun kılma suçunda kişi hürriyeti engellendiği anda suçoluşmamakta bu suçun oluşması için kişinin bir yere gitmekten belirli bir süre(az ya da çok) yoksun kılınması ya da bir yerde zorla bırakılması sözkonusudur.

Örn:Örgütüyeliği, konut dokunulmazlığını ihlal, ruhsatsız silah taşımak suçları.

Mütemadi suçiçin önemli olan, devam eden neticeninfailin kusurundan ileri gelmesi ve bu sürekliliğe son vermek konusunda failin iktidarı bulunmasıdır.

Mütemadi suç kesinti başladığı andaişlenmiştir ve bu andan itibaren işlenmeye devam etmektedir. Netice (suç sayılan hukuka aykırılık)kesildiği anda (KESİNTİNİN GERÇEKLEŞTİĞİ) zaman ve yerde İŞLENMİŞ SAYILIR ve suç ancak bu anda sona ermiş sayılır.

Örn: A,B’nin evine izinsiz girmiş ve orada 1 saat kalmıştır. A eve girdiği anda suçişlenmiş ve tamamlanmıştır. Ancak suç sayılan haksızlık A nın evde bulunduğu 1saat boyunca devam etmiştir (suçun devamı). Bu suç, A’nın evden çıkması ile sona ermiştir.

Ani Suç ile Kesintisiz Suç Ayrımının Önemi

1. Ani suçlarda, fiilin işlendiği anda yürürlüktebulunan ceza kanunu; kesintisiz suçlarda ise kesintinin gerçekleştiği andayürürlükte bulunan kanun uygulanır.

2. Kesintisiz suçlarda zamanaşımı süresi kesintigerçekleştiği andan itibaren başlar, ani suçlarda ise, zamanaşımı süresininbaşlangıcı hareketin yapıldığı andır.

3. Ani suçlarda icra hareketleri tamamlandıktan sonrasuç iştirak olmaz iken; kesintisiz suçlarda suç sona erinceye kadar iştirakmümkündür.

4. Ani suçlarda hareket devam ettiği müddetçe meşrumüdafaa mümkün iken; kesintisiz suçlarda netice devam ettiği müddetçe meşrumüdafaada bulunulabilir.

Anisuçlarda neticenin gerçekleştiği (hareketin yapıldığı) yer mahkemesi yetkiliiken; kesintisiz suçlarda “kesintinin gerçekleştiği yer” mahkemesi yetkilidir.

Ani suç- kesintisiz suç ayrımı mutlak birayrım değildir. Bazı ani suçlar dakesintisiz suç şeklinde işlenebilir.

Örn: Hırsızlıkani bir suçtur. Ancak “elektrikhırsızlığı” kesintisiz bir suçtur.

Örn:Haberleşmeningizliliğini ihlal suçu. Mektup okumak suretiyle “ani suç” şeklinde işleniriken; telefon dinleme şeklinde işlenir ise “kesintisiz suç” halini alır.

Ancak kasten öldürme vekasten yaralama gibi suçlar bakımından, ölüm ve yaralanma neticelerinindevamlılığı söz konusu olmadığından bu suçların kesintisiz suç şeklindeişlenmesi mümkün değildir.


Birden Çok NeticeninTek Suç Sayıldığı Haller
(Suçların İçtimaı)

Kural olarak dış alemde meydana gelen her netice bir suça vücut vermekte ikenkanunda istisna olarak bazı hallerde birden çok netice tek suç sayılmaktadır.

Bu haller:

- Zincirleme Suç

- Birleşik Suç

- Fikri İçtima

- Geçitli Suç



Zincirleme Suç (Müteselsil Suç)

Zincirleme Suçun iki temel biçimi vardır:

1. Aynı suç işleme kararının (Genel Plan-Niyet) icrası kapsamında, değişikzamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Ancak bu ceza, dörttebirinden dörtte üçüne kadar artırılır.

Zincirleme suçta, hareket doğal olarak çoktur ancakHUKUKEN TEK BİR SUÇ OLARAK KABUL EDİLİR.

Örn:Bir kasiyer,maaşını az bulduğu için her gün 10 lira almak kaydıyla kasadan 300 lira almayıdüşünmektedir. Gerçekte 30 kez para çalmış olsa da, aynı suç işleme kararıolduğundan ve nihayet mağdur da aynı kişi olduğu için bu hareketler hukuken teksuç sayılmaktadır. (zincirleme suç)

Örn:A, aralarındahusumet olan B ye, her sabah okul girişinde hakaret etmektedir. Bu şekilde ikigün aralıklarla 5 kez hakaret edilmiş olsa da bir tek hakaret suçu vardır fakatceza artırılır.

Zincirlemesuçun olabilmesi için, farklı zamanlarda, aynı mağdura karşı “aynı suçun”işlenmesi gerekir.

Bir suçun teşebbüs hali,temel şekli veya nitelikli halleri AYNI SUÇ SAYILIR.

Örn. A, B yeait eve hırsızlık amacıyla girmek üzere iken ev sahibinin uyanması üzerineevden kaçmıştır (hırsızlığa teşebbüs), ertesi gün ise yine aynı eve girmiş vebir adet televizyon çalışmıştır (tamamlanmış hırsızlık). İki gün sonra da gecevakti girip buz dolabını çalmıştır (nitelikli hırsızlık). Bu olayda dazincirleme bir şekilde hırsızlık suçu işlenmiştir.

Fiiller arasında SUÇ KASTINIYENİLEYECEK BİR ZAMAN GİRMİŞ İSE artık suç kastı YENİLENMİŞTİR ve İKİ AYRI SUÇsöz konusudur.

Örn: Hırsız H, A’nın evine girip hırsızlık yaptıktan 5 Aysonra, evin camının açık olduğunu görüp yine bu eve girmiş ise artık iki farklıhırsızlık suçu vardır.

Yaklaşıkbir yıl arayla iki adet sahte bono düzenlenmesi durumunda genel plan-suç kastıbulunmayıp iki ayrı evrakta sahtecilik suçu vardır. (Yar. 6. CD. 1979/583)

2. Aynı suçun birden fazla kişiye karşı tekbir fiille işlenmesi durumunda da, zincirleme suç vardır. Suçun mağduru belli bir kişi değil ise bu durumda da zincirleme suçhükümleri uygulanır.

Örn: Zşahsının bir sınıfa girerek 10 kişiye birden HIRSIZLAR demesi durumunda tek birfiille birden fazla mağdura karşı hakaret suçu işlenmiş olur ve zincirleme suçhükümleri uygulanır.

Örn: Kusurluaraç kullanarak birden fazla kimsenin taksirle yaralanması durumlarında tek birhareket/aynı suç ve fakat birden fazla mağdur vardır.

Örn: A,elindeki molotof kokteylini fırlatarak B ve C ye ait aracın yanmasına sebepolmuş ise bu halde de tek hareketle İKİ FARKLI MAĞDURA karşı mala zarar vermesuçu işlenmiştir. Burada da zincirleme suç hükmü uygulanır.

ZİNCİRLEME SUÇ HÜKÜMLERİNİN UYGULANAMAYACAĞI SUÇLAR

TCK m. 43/4 uyarınca 4 suç tipinde zincirleme suçhükümlerinin uygulanması yasaklanmıştır. Su suçlar:

- Kasten öldürme,

- Kastenyaralama,

- İşkence,

- Yağma suçlarındazincirleme suç hükümleri uygulanmaz.

Örn. Bir eviateşe vererek 5 kişiyi öldüren fail 5 ayrı kasten öldürme suçundan sorumludur.

Örn. C,silah doğrulmak suretiyle 3 kişinin ceplerindeki paraları almış ise artık 3ayrı yağma (gasp) suçu söz konusudur.

Örn. İki günara ile 6 kişiyi öldüren seri katil Z, ayrı ayrı 6 öldürme suçundan sorumludur.

Bu tür suçlarda NETİCESAYISI KADAR SUÇ VARDIR. (GERÇEK İÇTİMA)

Birleşik Suç (Mürekkep Suç)

Biri diğerinin unsurunu veya ağırlaştırıcı nedeninioluşturması dolayısıyla tek fiil sayılan suça bileşik suç denir.

Örn: Yağmasuçu, cebir ve şiddet kullanılarak bir kimsenin taşınır malını almak şeklindeişlenmektedir. Bu halde cebir ve şiddet SUÇTUR. Bir kimsenin malını rızasıdışında almak ta hırsızlık suçudur. Ancak iki suç birleşerek yeni bir suçoluşturmaktadır. Hem CEBİR hem de HIRSIZLIK suçu bu durumda YAĞMA SUÇUNUNUNSURU olmaktadır. Fail sadece yağma suçundan dolayı cezalandırılır.

Örn: Bir bilgisayar virüsü ile Mağdur M nin bilgisayarına zarar veren ve onun bankaşifrelerini kullanarak hesabından para aktaran kimse; hem 244-2 de yar alan“ Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yokeden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olanverileri başka bir yere göndermek ” suçunu hem de, Hile ile birbaşkasının parasını aldığı için basitdolandırıcılık suçunu işlemiştir.

Ancakkanun koyucu bilişim sistemine ilişkin suçu, dolandırıcılık suçunun nitelikliunsuru haline getirmiştir. Bu halde kişi sadece NİTELİKLİ DOLANDIRICILIKSUÇUNDAN ( 158/1,g- bilişim sistemiile dolandırıcılık ) sorumludur.

Birleşik suç halinde yeni bir suç oluşmaktadır vefaile sadece bu suçtan ceza verilmektedir.



Fikri İçtima

İşlediği bir fiil (teksuç işleme kastı) ile birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet verenkişi, bunlardan en ağır cezayı gerektiren suçtan dolayı cezalandırılır.

Fikri içtima da BİR HAREKET ile BİRDEN FAZLA FARKLI SUÇ AYNI ANDA oluşmaktadır. Budurumda sadece en ağır olan suçtan dolayı fail sorumlu tutulmaktadır.

Örn: Birkimse çocuğunu yaralar ise ortaya iki suç çıkmaktadır. Bunlardan birisi aynıkonutta birlikte yaşadığı kimselere kötü muamele diğeri ise kasten yaralama. Budurumda fail en ağır suçtan (kasten yaralama) dolayı sorumludur.

Örn: Biryerden ruhsatsız silah çalan kişi, hem hırsızlık Hem de taşınması yasak olansilahı taşımak suçunu tek bir hareket ile işlemiş olur. Bu durumda fikri içtimavardır.

Örn: İnsanların bulunduğu bir ortamda bir kişiyi ateşlisilahla yaralayan kişi hem kasten yaralama hem de genel güvenliği kastentehlikeye sokma suçlarını işlemiştir. Bu halde sadece en ağır suçtan (kastenyaralama) dolayı sorumludur.

Fikriİçtimanın olabilmesi için TEK BİR KAST ile gerçekleştirilen BİR FİİL ile BİRDENFAZLA FARKLI SUÇUN oluşması gerekir. Eğer failin kastı neticelerin hepsinikapsamakta ise bu durumda fikri içtima değil gerçek içtima söz konusu olur.

Örn: Fail A ya ateş ederken onun arkasında bulunan veA’nın yakın arkadaşı B’yi görmüş ve fakat onunda yaralanmasını isteyerek ateş etmiş ise bu durumda failin kastı her ikikişiye ve her iki suça yöneliktir ve bu halde fikri içtima uygulanmaz. Failkasten öldürme ve kasten yaralama suçlarından dolayı ayrı ayrı sorumludur.

Örn: Fail aralarında tartışma çıkan B’nin aracına ateşederken aynı zamanda arabaya da hasar vermek istemiş ise bu durumda hem kastenöldürme hem de mala zarar verme suçları söz konusudur. Gerçek içtima kuralıuyarınca her iki suçtan dolayı da sorumludur.

Fikri İçtimada:

- Fail, sadece enağır suçtan cezalandırılır.

- Suçlardan birisikamu davası birisi şikayete bağlı ise kamu davası usulü ile görülür,

- Suçun işlenmeyeri, zamanı, zamanaşımı vs. ağır suça göre belirlenir,

- Eğer suçlardanbirisi affa uğramış ise fail diğer suçtan cezalandırılır.


Fikri İçtima Örnekleri

Örn.Yaralamak kastı ile A ya fırlatılan taş B ye isabet etmiş ise bu halde birikasten yaralamaya teşebbüs diğeri taksirle yaralama olmak üzere iki farklı suçvardır ve fail en ağır suçtan cezalandırılır.

Örn.Gözlüklü A ya karşı yumruk atan ve onu yaralayan B, aynı zamanda gözlüğünü dekırmış ise, yaralama ve mala zarar verme suçları aynı fiil ile meydanagelmiştir ve B en ağır suçtan cezalandırılır.

Örn. Birkişiyi öldürmek için ateşlenen silâhtan çıkan kurşun, mağdura isabet etmedenduvara çarpması nedeniyle sekerek bir başkasının ölümüne veya yaralanmasınaneden olabilir. Bu durumda, hedeflenen kişi açısından kasten öldürme suçuteşebbüs aşamasında kalmıştır; ancak, sekme sonucunda ölümüne veyayaralanmasına neden olunan kişi açısından ise, taksirle öldürme veya taksirleyaralama suçu işlenmiş olmaktadır.

Geçitli Suç

Failin bir suçu işleyebilmesi için daha hafif suçlar işlemek zorunda olması geçitlisuç olarak tanımlanır.

Suç, hafiften ağıra doğru bir sıra takip ediyor isegeçtli suç söz konusudur.Geçitli suçta sadece işlenen en ağır suçtan dolayı ceza verilir.

Örn. İnsanöldürmek isteyen bir kimse öncelikle yaralama suçunu işlemek zorundadır.

Örn. CinselSaldırı suçunu işleyen fail öncelikle cinsel taciz/basit cinsel saldırı suçunuişlemek zorundadır. Ancak ceza verilirken en ağır suçtan dolayı ceza verilir.



C- İLLİYET BAĞI (NEDENSELLİK/SEBEP-SONUÇİLİŞKİSİ)

Bir fiilin suç teşkil edebilmesi için hareket ilesonuç arasında bir illiyet bağının bulunması gerekmektedir. Yani sonuçhareketten dolayı ortaya çıkmalıdır. Nedensellik bağı hareket ile neticearasındaki neden sonuç ilişkisidir. Nedensellikbağı TCK’da AÇIK BİR BİÇİMDE DÜZENLENMEMİŞTİR.

Eğer netice hareketten dolayımeydana gelmiş ise, hareket ile netice arasında uygun illiyet bağı var ise failsebep olduğu neticeden dolayı sorumludur. Olaya bir bütün olarak bakıldığındanetice hareketin sonucu olarak görülüyor ise fail bu neticeden sorumludur.

Örn: Fail F aralarında arazi anlaşmazlığı bulunan arkadaşı R yi yaralamıştır.R hastaneye kaldırılırken 112 Ambulansının kaza yapması sebebiyle ölmüştür. Budurumda ölüm ile F nin hareketi arasında neden sonuç ilişkisi kesilmiştir.İlliyet bağı kesilmiş olduğu için F ölümden dolayı sorumlu değildir. F ninhareketi sadece yaralama neticesini doğurmuştur ve sadece yaralamaktan dolayısorumludur.

Örn: Fail Veli eşi ile tartışmış ve eşi bir gün sonra bu tartışmadan dolayıdepresyona girerek fare zehri ile intihar etmiştir. Velinin eylemi ile ölümneticesi arasında neden sonuç ilişkisi olmadığı için Fail Veli nin hareketiölüm neticesini doğurmamıştır. Veli ölüm neticesinden sorumlu değildir (İntihara zorlamamış ve intihara teşvik etmemiş ise ).

Örn: Fail Zehrettin sınıf arkadaşı Memnun ile tartışmış veonu bıçaklamıştır. Birer ay ara ile 5 ameliyat geçiren Memnun bir türlüiyileşememiş ve bıçaklanmanın sebep olduğu yaralanmalar nedeniyle ölmüştür. Budurumda illiyet bağı kesilmediğinden ölüm, bıçaklama hareketinin sonucudur. Busebeple Zehrettin öldürme suçundan dolayı sorumludur. Aynı olayda Memnunameliyatta hekim hatası yüzünden ölmüş olsa idi illiyet bağı kesilmiş olur idive Zehrettin ölümden dolayı sorumlu olmazdı.

Örn. K, motosikletle karayolunda seyreden L ye yönelikolarak silahla üç el ateş etmiş, L ise atışlardan korunmak maksadı ilemotosiklete kapaklanmış ve kapaklanma sonrasında dengesini kaybederekmotosiklet devrilmiş ve arkadan gelen kamyonun altında kalarak ezilmiştir. Buolay itibariyle K nın hareketi ile ölüm arasında nedensellik bağıbozulmamıştır. K, ölüm neticesinden sorumludur.

Örn: Sanığın, müteahhitliğini yapıp, 3 yıl önce teslimettiği binadaki bacanın üzerinde bulunan taş parçasının fırtına nedeniyledüşmesi sonuca yan taraftaki gecekondunun çatısının delinip mağdurunyaralanması şeklinde gerçekleşen olayda, baca üzerine beton taşın sanıktarafından konulmadığının anlaşılması karşısında; sonuç ile eylem arasındauygun illiyet bağı bulunmamaktadır.


D- FAİL

İradi hareket yeteneği, yaşayan insana has birözelliktir. Hayvan ya da eşyanın ya da ölü bir kimsenin iradi hareket yeteneğibulunmamaktadır. Bu nedenle ancak yaşayan bir insan suç faili olabilir. Hareketyeteneği bulunmayan tüzel kişiler suç faili olamazlar.

Bazı suçlar bakımından failin aynıaileden olması veya kamu görevlisi olması cezayı ağırlaştıran bir hal olarakdüzenlenmiştir. (Örn. Kasten öldürme, kasten yaralama suçları gibi)

Ceza kanununda yer alan bazı suçlarherkes tarafından işlenebilir iken, bir takım suçlar ise sadece kanununöngördüğü kimseler tarafından işlenebilir. Ancak kanunda gösterilen kimselerinişleyebileceği suçlara ÖZGÜ SUÇ (mahsussuç) adı verilir.

Örn.Öldürme, yaralama, hırsızlık, mala zarar verme suçlar herkes tarafındanişlenebilir.

Örn.İşkence, zimmet, rüşvet, irtikap, haksız arama, görevi kötüye kullanma suçlarınıise ancak kamu görevlileri işleyebilir. (ÖZGÜSUÇLAR)

Özgü suç iştirak bakımındanönemlidir. Zira özgü suçlarda kanun koyucunun öngördüğü sıfatı taşımayankimseler fail sıfatıyla değil azmettirenveya yardım eden sıfatıyla sorumlu olurlar. (İştirakta Bağlılık Kuralı)

Özgü suçbakımından iştarakta bağlılık kuralının istisnası olarak sadece İŞKENCE Suçunda, kamu görevlileri ile birlikte bu suçu işleyen kimseler(kamu görevlisi olmayan) de kamu görevlisi gibi işkence suçundancezalandırılmaktadır.


E- MAĞDUR

Her suçta bir mağdur vardır. Mağdur, işlenen suç ilehaksızlığa uğrayan, suçun konusunun sahibi olan kişidir. Mağdur gerçek kişidir.Ancak –kanun maddesinde belirtilmiş ise- devlet veya bir tüzel kişi deolabilir.

Bir suçun işlenmesi ile hukuken korunan menfaatleridoğrudan veya dolaylı olarak ihlal olan kimse suçtan zarar görendir. Yaralama suçunda yaralanan kişi hem mağdurhem de zarar görendir. Öldürme suçunda ölen kimse mağdur, yakınları ise suçtanzarar görendir.

Suçtan zarar gören kavramı aynı anlama gelmez; suçtanzarar gören kavramı, mağdur kavramını da içine alan daha geniş bir kavramdır.

Örn. Öldürme suçunun mağduru, ölen kimsedir. Hırsızlıksuçunun mağduru ise malın sahibi olan kimsedir.

Örn.A nın gerçeğe aykırı olarak B şirketinin muhasebecisini dolandırmasıeyleminde, dolandırıcılık suçunun mağduru Muhasebeci iken, B şirketi suçtanzarar görendir.



F- KONU

Suç sayılan hareketin yöneldiği kişi ya da şey suçunkonusunu oluşturmaktadır. Konusuz bir suç yoktur. Örneğin, kasten öldürme suçundamağdur ölen kimsedir. Suçun konusu ise onun canlı bedenidir.

Örn.Hırsızlık suçunun mağduru taşınır eşyanın sahibi iken, suçun konusu taşınıreşyadır. Hakaret suçunda mağdur, hakaret edilen kişi iken, suçun konusu,kişinin şeref ve saygınlığıdır.

Korunan Hukuki Değer: Suç tipinin ihdas edilmesi ile korunmak istenen değerdir.

Örn.Öldürme suçunda korunan hukuki değer, yaşam hakkıdır.

Örn.Hırsızlık suçunda korunan hukuki değer, mülkiyet hakkı, yaralama suçunda bedendokunulmazlığı hakkı.

Failin suç sayılan fiili neticesindesuç konusu üzerinde bir tehlike meydana gelmiş ise bu halde TEHLİKE suçu sözkonusudur. Eğer suç konusu bir zarara uğramış ise ortada ZARAR suçu vardır.

Örn.Yaralama, öldürme, hırsızlık vs. suçlar ZARAR SUÇLARIDIR.

Örn.Trafik güvenliğini tehlikeye sokma, suçu ve suçluyu övme, halkı kin vedüşmanlığa tahrik suçları tehlike suçlarıdır. Ortada henüz bir zarar değilzarar doğma ihtimali vardır.