Mülakat Esnasında yapmanız gerekenler

MÜLAKAT SIRASINDA
İş görüşmesine çağrıldığınızda farklı görüşme yöntemleriyle elemeler yapılmaktadır. Her şirketin kendisine uygun olduğunu düşündüğü farklı görüşme yöntemi vardır. Sıkça kullanılan bazı yöntemler şunlardır;

Adayın Mülakat Sırasında Yapması Gerekenler

Adım Adım Başarılı Bir Mülakat
Mülakat yerine zamanında gidin. Bu, "belirtilen saatten 10 dakika önce" anlamına gelir.
Kendinizi sizi karşılayan asistana/ sekretere tanıtın.
Mülakat odası yakınında beklerken rahat olun. Bulunduğunuz yerde varsa, şirket broşürlerini, kitapçıklarını inceleyin.
Mülakat odasına girdiğinizde mülakatı yapacak kişi ya da kişilerle tokalaşın.
Odaya bir iş çantası, ya da ajanda dışında çok fazla eşya ile girmeyin.
İkram edilse bile asla sigara içmeyin.
Size, oturulacak yer gösterilmesini bekleyin.
Mülakat sırasında saate bakmamaya özen gösterin.
Göz temasında bulunarak dikkatli bir dinleyici olduğunuzu gösterin. Eğer aynı anda birden fazla kişi iş görüşmesinde bulunuyorsa hepsi ile belli aralıklarla göz teması kurmaya çalışın.
İlgili olduğunuzu göstermek için vücut dili kullanın. Soruları ve yorumları iyi anladığınızı göstermek için olumlu tepki verin, gülümseyin.



Yavaş ve açık bir şekilde konuşun. Düşüncelerinizi toparlamak için duraksamaktan korkmayın.
Eğer gerekiyorsa, bir sonraki aşamada sizden ne beklenildiğini sorun
Kendinizden emin olun. Mülakatın bu işin size uygun olup olmadığını anlamanız için iyi bir fırsat olduğunu unutmayın.
Kariyeriniz ile ilgili bilgi saklamayın ve yanıltıcı bilgi vermekten kaçının.
"En sevdiğiniz renk nedir?" gibi formal olmayan, beklemediğiniz bir soruyla karşılaşırsanız, şirketteki rolünüzle bağlantılı olarak, sakin bir tavırla bu soruyu yanıtlayın.
Dürüst olun. Olumsuz ifadelerle karşılaşırsanız, sert bir tavırla karşılık vermeyin. Nazik bir şekilde nedenlerinizi söyleyin. Sorulan sorunun cevabını bilmiyorsanız "bilmiyorum" demekten çekinmeyin.
Mülakatı yapan kişi ya da kişilere soru sormak isterseniz, doğru zamanda, nazik bir şekilde sorularınızı yöneltin. Size soru sorma fırsatı verildiğinde sizin için önemli olacağını düşündüğünüz bazı konular hakkında bilgi edinmeye çalışın. Başvurmuş olduğunuz pozisyonun neden açık olduğunu öğrenin. Kime bağlı çalışılacağını ve departmanın çalışma sistemini öğrenin. Ücret, izin süreleri, sosyal haklar hakkında size iş teklifi yapılmadıkça soru sormayın.
Mülakat sonunda teşekkür ederek el sıkışın.
Mülakatı yapan kişiden kartvizitini isteyin ve mülakat sonrasında bir teşekkür notu gönderin.


MÜLAKAT TEKNİKLERİ

Yapılandırılmış Görüşme Tekniği

Bu görüşme tekniğinde adayın önceden belirlenmiş bir dizi soruyu yanıtlaması beklenir. Adayların kıyaslanması açısından oldukça güvenilir ve geçerli bir yöntemdir.

Sunum Görüşme Tekniği

Bu teknikte adaylara önceden üzerinde çalışmaları için bir problem veya konu verilir. Sunum konusu görüşmeden bir süre önce adaya verilebileceği gibi, görüşmeye geldiğinde görüşmeden hemen önce de verilebilir.

Durumsal Görüşme Tekniği

Durumsal görüşmelerde adaylar “…..olsaydı; başınıza …gelseydi ne yapardınız?” gibi sorularla karşılaşırlar.

Bu tür görüşmeler, adayın kendisini çalışacağı iş ortamında hayal etmesine yardımcı olur. Genellikle sorunlara pratik çözümler getirerek çabuk cevap vermeleri beklenir.

Yetkinlik Bazlı (Davranışsal) Görüşme Tekniği

Yetkinlik, bir firmada belli bir pozisyonda çalışması gereken “ideal” bir çalışanın sahip olması gereken BİLGİ, BECERİ ve DAVRANIŞLARdır. Belli bir pozisyon için yetkinlikler iş analizi yapılarak, iş tanımları hazırlanarak belirlenir.

Bu tür görüşmelerde en önemli yetkinlikler belirlendikten sonra bu noktaların üzerinde durulur; söz konusu davranışları ortaya çıkaracak sorular sorulur. Amaç, geçmişte adayın içinde bulunduğu belirli bir durumda görevinin ne olduğunu, neler yaptığını ve bunun sonucunda ne olduğunu öğrenmektir. Böylece, adayın geçmişte sergilediği davranışların, şirketin ve pozisyonun beklentileriyle örtüşüp örtüşmediği incelenir.

Yetkinlikler,
Görev tanımı değildirler.
Kurumun vizyon, misyon ve değerleriyle örtüşmelidir.
Gözlemlenebilir ve ölçülebilir olmalıdırlar.
Davranış odaklıdır.
Sektör ve kurumlar arasında farklılık gösterebilir.

Üç tür yetkinlik tanımlanmaktadır:

1. Temel Yetkinlikler: Şirketin misyon ve hedefleri doğrultusunda, tüm şirket çalışanlarının sahip olması beklenen yetkinlikler. Örnek
Esneklik
Bütünü görebilme
Yeniliğe ve değişime açıklık

2. Liderlik ve Yönetsel Yetkinlikler: Şirket içinde yönetim kademesinde bulunan ya da ileride bu pozisyona gelebilecek kişilerin sahip olması beklenen yetkinliklerdir.

Örnek
Yaratıcı Olma
Olumlu Kişilerarası İlişkiler
Karar Verme

3. Teknik Yetkinliler: Şirket stratejileri doğrultusunda, departmandan departmana değişen, firmadaki çeşitli işlerin yapılması için gerekli olan bilgi, beceri ve davranışlardır.

Örnek
İkna Etme
Rekabet Analizi Yapma
Satış Desteği Sağlama

Yetkinlikler şirketin yapısına ya da hedeflerine göre farklılıklar göstermektedir. Herkes tarafından sahip olunması beklenen temel yetkinlikler (yeniliğe açıklık, inisiyatif kullanma, esneklik, gibi) olabileceği gibi, belirli bir pozisyona ya da yapılan işe yönelik teknik yetkinlikler (pazarlama bilgisi, strateji geliştirme, ikna etme, gibi) de olabilmektedir.

Şirketlerin özellikle son yıllarda tercih ettiği bir görüşme tekniğidir. Sorulacak sorular önceden belirlenir ve adaya tecrübelerine dayalı sorular sorulur.

Örnek
“Bana detaylı bir rapor yazdığınız bir olayı anlatır mısınız?”
“Raporu nasıl yazdınız? Hangi sorumlulukları aldınız?”
“Raporu yazarken hangi yöntemleri kullandınız?”
“Nasıl sonuçlandı?”

MÜLAKAT ÇEŞİTLERİ

Adaylardan farklı bilgiler alabilmek ve farklı özellikleri ortaya çıkarabilmek için değişik mülakat çeşitleri kullanılabilir.

Birebir Mülakat

En çok kullanılan yöntemlerden biridir. Aday tüm görüşmelerini birebir olarak gerçekleştirir. Bu yöntemde genellikle işveren firmanın bir temsilcisi tarafından yürütülür. Görüşmeler yapılandırılmış bir şekilde yapılabileceği gibi sohbet havasında da geçebilir.

Sıralı/Seri Mülakat

Sıralı görüşmelerde birebir ancak birbiri ardına yapılan birkaç görüşme söz konusudur. Burada mülakat yapan her kişi, söz konusu pozisyonun tek bir yönünü inceler - tecrübe, teknik bilgi, yönetim becerisi gibi.

Panel Mülakatı

Üçten fazla görüşmecinin tek bir adayla yaptığı görüşme yöntemidir. Genellikle çok sayıda elemanın farklı departmanlar için işe alınması planlandığında tercih edilir.

Değerlendirme Merkezi

Bu yöntemde panel yönteminin tersine, görüşmecinin değil adayların sayısı üç veya üçten fazladır. Adaylara çalışmak istedikleri alan ile ilgili ya da genel yöneticilik yeteneklerini ortaya koyabilecekleri örnek olay(lar) verilir, sunum ve/ve ya grup çalışması yapmaları istenir. Eğitimli değerlendiriciler tüm süreci, adayların süreç içindeki tüm tutum ve davranışlarını gözlemlerler ve sonrasında değerlendirme yapılır. Bunun yanı sıra adaylara çeşitli testler de uygulanabilir.

Grup Mülakatı

Son yıllarda gün geçtikçe daha fazla önem kazanan ekip-takım anlayışının eleman seçme ve görüşme şekline bir yansımasıdır. Bu yöntemde seçimde ağır basan, seçilecek kişinin birlikte çalışacağı ekip üyeleridir. Panel yönteme benzerlik gösterse de buradaki görüşmenin asıl amacı gruba uyumun ölçülmesidir. Ekip çalışması ve proje bazlı işlerde kullanımın olumlu sonuçlar verdiği gözlenmiştir. En büyük avantajı, uzun vadede birlikte çalışması söz konusu olan kişilerin önceden birbirlerini tanımalarını sağlamasıdır.

Telefon Mülakatı

Bu tür görüşmeler, genellikle zaman ve mekan imkanları yüz yüze görüşmeye engel teşkil ettiği zaman tercih edilir. Telefon görüşmesi, adayları ön elemeye tabi tutmak amacı ile de yapılabilir. Bu görüşmeler, gelecek aşamaya yani mülakatın en önemli kısmı olan yüz yüze görüşmeye öncü oldukları için ciddiye alınmalıdırlar.

Telefon görüşmeleri iki şekilde kullanılabilir. Bunlardan ilki gazete ilanında verilen telefonlara adayların başvurması ve telefon eden adaylarla görevliler tarafından telefonda bir ön görüşme yapılmasıdır İkinci bir alternatif ise başvuran adayların özgeçmişleri üzerinden bir ön eleme yapılmasının ardından yüzyüze görüşmelere geçilmeden önce bir ikinci eleme unsuru olarak; veya özgeçmişte açık olmayan bazı konuları aydınlatmak amacı ile telefon görüşmelerinin yürütülmesidir. Telefon görüşmelerinin en büyük avantajı diğer yöntemlere göre daha hızlı olmasıdır.